De natuur verbaast – Hechtlamellen

Gekko’s staan bekend om hun verbazingwekkende vermogen om op gladde oppervlakken te wandelen, dankzij hun unieke hechtlamellen. Deze hechtlamellen bevinden zich aan de onderkant van hun pootjes en zijn verantwoordelijk voor het creëren van een extreem sterke hechting aan verschillende oppervlakken. De werking van de hechtlamellen bij gekko’s is gebaseerd op een combinatie van verschillende fysische mechanismen. Allereerst zijn de hechtlamellen bedekt met duizenden setae, kleine haartjes die zich vertakken en zich aanpassen aan het oppervlak waar de gekko op loopt. Deze setae creëren een vlak contact met het
oppervlak, waardoor van der Waals-krachten ontstaan die de gekko stevig vasthouden.

Daarnaast hebben gekko’s de mogelijkheid om de hoek van hun pootjes aan te passen, waardoor ze de hechtlamellen kunnen activeren en deactiveren. Bij het neerzetten van hun pootjes kunnen ze de hoek veranderen om de hechting te vergroten, en bij het optillen van hun pootjes kunnen ze de hechting verminderen om zich gemakkelijk voort te bewegen

Deze combinatie van setae, van der Waals-krachten en aanpasbare hoeken stelt gekko’s in staat om te lopen op oppervlakken die voor andere dieren onmogelijk zouden zijn, zoals glas of glad plastic. Het is dan ook geen verrassing dat wetenschappers geprobeerd hebben om deze fascinerende eigenschap van gekko’s na te bootsen voor menselijke doeleinden, zoals het ontwikkelen van klimrobots of hechtende materialen voor industriële toepassingen.

Helaas is het tot op heden nog niet gelukt om de hechtlamellen van gekko’s volledig te repliceren. Hoewel er verschillende pogingen zijn gedaan om materialen te ontwikkelen die dezelfde hechtingskracht kunnen genereren, kunnen deze niet tippen aan de efficiëntie en veelzijdigheid van de hechtlamellen van gekko’s. Het blijft dus een uitdaging om de complexe mechanismen achter het wandelen van gekko’s op gladde oppervlakken te doorgronden en te vertalen naar toepassingen voor de menselijke technologie. De NASA heeft een verdienstelijke poging gedaan om het systeem van de gekko’s te imiteren en is daar slechts gedeeltelijk in gelukt.

Na uitgebreide bestudering van de gekko heeft de NASA een kleefmateriaal ontwikkeld dat met behulp van soortgelijke haartjes (maar dan synthetisch) meer dan 16 kilo kan vasthouden. Een kubus van tien kilo werd aan een persoon van honderd kilo geplakt, en bleef daar zitten tijdens een gewichtloze proef. In tegenstelling tot het tape dat NASA nu gebruikt blijft het gekko-materiaal kleverig, ook na 30.000 plakproeven en onder extreme omstandigheden.

De organisatie wil haar vondst gaan inzetten bij vastgrijpen van satellieten, het opruimen van ruimteafval of het materiaal aan de poten van klimrobots op het ISS plakken. Op die manier kunnen ‘Lemur 3 robots’ als een gekko over het ruimtestation wandelen om de boel te inspecteren en defecten te repareren.


Geef een reactie